Zo krijg je meer insecten en vogels in je tuin

Eigen Hof deed in het voorjaar van 2019 voor het eerst mee met de ecotuindagen van organisatie Velt. Wat houdt ecologisch tuinieren precies in?

Stoppen met gif in de natuur

Een van de belangrijkste grondbeginselen van ecologisch tuinieren is geen gif meer gebruiken. In Vlaanderen, waar Velt is opgericht, mogen particulieren nu al geen pesticiden meer gebruiken om onkruid te bestrijden, overheden mogen dat dat daar al langer niet. In Nederland is er nu wetgeving voor in de maak.

Achter het gebruik van pesticiden – gifstoffen, na de Tweede Wereldoorlog, zat een goedbedoeld idee: dat we nooit meer honger zouden moeten hebben. En dus: dat een goede oogst moest worden gegarandeerd.

\’Ook de volkstuinen gingen meespuiten, dat werd gepromoot door de overheid\’, vertelde Caroline de Vlaam, ecologisch tuinder van Velt, bij de ecotuindagen die elk jaar in juni (dit jaar niet vanwege corona) in Vlaanderen en Nederland worden georganiseerd.

De gifloods op het terrein van Eigen Hof, daar haalde je vroeger je pesticiden. Maar dat gif had een keerzijde: steeds minder insecten, en dus een mindere bestuiving, en ook minder vogels in de tuin.

\"\" — *Biologische potgrond, ook te koop in de winkel van Eigen Hof.*

Waarom biologische potgrond en bollen?

Op Eigen Hof kun je al biologische tuinaarde en potgrond kopen, zonder gifstoffen. Via Velt zijn ook biologische zaden en bloembollen te bestellen die zonder pesticiden zijn geteelt. Ik kocht er in het najaar een paar, en vond het leuk dat ik die bij mij in de wijk bij een vrijwilliger van Velt kon komen ophalen.

Biologische bollen en aarde zijn iets duurder, omdat het snelle, kunstmatige kweken en tuinieren met decennialange hulp van de overheid de standaard is geworden. Een biologische kweker die zonder gif en kunstmest werkt is langer bezig. Daarom is een natuurlijke manier van werken die beter is voor de aarde nu vreemd genoeg duurder. Dat moet de politiek gaan veranderen.

Geef insecten de ruimte…

Vivien (tuin 120) is een tuinder op Eigen Hof die ecologisch tuiniert. Voor haar betekent dat vooral: insecten aantrekken. \”Ik tuinier voor de bijen, de vlinders, heel veel libelles, alles wat vliegt. We hebben een rotstuin met salamanders en padden, en heel veel vogels.\”

We staan bij haar vuurdoorn (pyracantha) die helemaal vol honingbijen zit. \”Kijk, bij deze bijen zitten de stuifmeelzakjes aan de achterpoten helemaal vol. Sommige bijen hebben de opdracht extra nectar te halen. Dat zie je aan hoe ze vliegen.\”

Viviens tuin was drie jaar geleden nog kaal. Nu staat het er vol bloemen die ze haalt bij ecologische kwekerijen en arboretum Trompenburg.

Ook slakken horen voor Vivien Cook bij de natuur. Genoeg planten die er wel tegen kunnen en waar slakken zelfs liever van weg blijven (Vivien noemt: Geranium, Akelei, Alium, Lavendel, Vrouwenmantel, Brandende liefde, Daglelies).

\"\" — *Elbert en Menno\’s tuin vol bloemen*.

… dan krijg je ook vogeltjes

Elbert en Menno (tuin 132) laten allerlei soorten boomstammetjes liggen in hun tuin, waar dan verschillende soorten paddenstoelen op beginnen te groeien. \’ Alles gaat daar beter van groeien, je hebt een betere uitwisseling op microbe-niveau\’, vertelt Elbert. \’ Je ziet de stronken langzaam verteren en vermolmen, daar komen larven en beestjes op af, en daar komen weer vogels op af.\’

In deze tuin groeit alles door elkaar, gecultiveerde, inheemse en wilde planten. \’Net als de samenleving moeten alle culturen gewoon door elkaar op de klei\’, zegt Elbert. Zo hebben ze zowel gekweekte als wilde rozen. \’Bij de gekweekte rozen worden de meeldraden ook bloemblaadjes.\’ Dat ziet er mooi uit, maar insecten vinden minder voedsel doordat de meeldraden eruit zijn (lees hier meer).

Ecologisch tuinieren is ook de bodem zoveel mogelijk de bodem laten. \’Hoe minder je de grond beroert, hoe beter: we schoffelen en spitten niet.\’

En Elbert en Menno laten de uitgedroogde bloemen in het najaar hangen. Sommige bloemen hebben ze juist omdat die zo mooi zijn na de bloei, als ze zijn uitgedroogd. De zaaddozen van de kievitsbloem, bijvoorbeeld, of de kaardebol. \’Daar komen distelvinken, een soort puttertjes op af.\’

\"\" — *Klik op de foto om in te zoomen.*

Ecologisch koken

Geen gif gebruiken hoeft niet te betekenen dat je geen voedselgewassen meer kan verbouwen. Ecologisch tuinieren en ecologisch koken gaan juist hand in hand, kijk bijv. op Slow Food Rotterdam.

Meer ontdekken over ecologisch tuinieren en koken? Kijk op de site van stichting Velt.