Plant een boom!

‘Bomen redden de wereld’ en ‘Een extra bos kan de opwarming van de aarde redden’. Het zijn koppen in kranten die ons tot denken of zelfs tot actie oproepen. Een miljard hectare bos aanplanten is genoeg om het klimaat in evenwicht te houden, berekenden Zwitserse wetenschappers. Ook tuinders kunnen hun steentje bijdragen. Plant een boom in je tuin en draag bij aan het welzijn van de aarde.
De Zwitsers pleiten dus voor een ware comeback voor de boom. Het bericht is prettig tegenwicht voor andere, verontrustende, berichten zoals de bomenkap in Nederland, de bosbranden in Brazilië, de boskap in Indonesië, Estland, Polen, en waar niet meer.

Succesvolle plant
Bomen. Ze zijn er al meer dan 300 miljoen jaren en zullen ook nog vele jaren doorgroeien, dat is zeker. Het zijn de meest succesvolle planten op aarde waar wij niet zonder kunnen. Zij echter wel zonder ons. Tachtigduizend verschillende soorten zijn er, variërend in lengte, dikte, groenblijvend of juist niet, loof- of naalddragend. Van kruidwilg en dwergberk tot de redwood tree (zoals de sequoia die ook op ons complex te vinden is) en mangroven in Zuid Amerika. Van 6 centimeter tot wel 110
meter hoogte en 8 meter breed of het dubbele.
Er is geen ander organisme dat zo oud kan worden. Een boom van 400 jaar kennen we zelfs in Leiden, namelijk een gouden regen. Maar 4500 jaar oude bomen staan in Californië, de zogenaamde Bristlecone naaldboom. Je komt bomen overal tegen, in de bergen tot de boomgrens rond de 1800 – 2200 meter en onder zeeniveau in het Merenwijkpark.

Ecologische waarde
Bomen zijn essentieel voor het leven, op ecologisch, economisch en sociaal gebied. Vooral de ecologische waarde is een aspect waar steeds meer aandacht voor moet zijn. Bomen verminderen de vervuiling door koolmonoxide uit de lucht om te zetten in zuurstof. Een gebied met bomen van een halve hectare produceert genoeg zuurstof om achttien mensen in leven te houden. Bomen en bossen reguleren de afvoer van regenwater, kunnen overstromingen tegen gaan en zorgen voor vocht in delucht. Ze hebben dus effect op het klimaat en zorgen voor schaduw en koelte tijdens hete periode.

Is dat niet wat we allemaal willen? Schone lucht inademen, vermindering van CO2 dampen, voorkomen dat onze tuinen onder water staan en die heerlijke verkoeling in de steeds warmere zomers.
Een boom is opslagplaats van CO2. Architecten willen bouwen in hout. Hout laminaat ter vervanging van stalen en betonnen constructies. Daarmee zijn huizen en gebouwen straks opslagplaatsen van CO2, het bouwproces kan eenvoudiger, het is schoner bouwen en er gaan minder materialen verloren tijdens de bouw. Duurzaam dus. Herbebossing en anders inrichten van bossen is daarvoor nodig. Misschien meer landbouwgrond inrichten als productiebossen?

We hebben te maken met de gevolgen van wereldwijde ontbossing en klimaatverandering. We kunnen er niet meer omheen. Het probleem moet worden aangepakt, dichtbij huis en verder weg. In Nederland worden bossen hersteld en is vergroening door uitbreiding van het bosareaal gaande. In ontwikkelingslanden als Oeganda, Bolivia en Costa Rica worden tropische bossen beschermd en nieuw bos aangeplant. Alles in  samenwerking met de lokale bevolking. Zo wordt een duurzaam
alternatief geboden om in levensonderhoud te voorzien.
In Ethiopië viel het record aan bomenaanplant, 350 miljoen bomen werden geplant. Op één dag! De aanplant maakt deel uit van het zogeheten Green Legacy Initiative. Het land wil tot 1 oktober 4 miljard bomen planten om ontbossing tegen te gaan. Het bosoppervlak in Ethiopië is afgenomen tot
4 procent van het landoppervlak in het eerste decennium van deze eeuw. Honderd jaar eerder was dat nog 35 procent.
Een oud record haalde India, waar in 2016 50 miljoen bomen werden geplant. In totaal zullen daar voor 20130 10 miljard bomen bijkomen. Al dit nieuwe bos dient een van India’s drie nationale klimaatdoelen, vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs (2015) dat is goed voor opslag van zeker
2,5 miljard ton CO2. Of het doel helemaal gaat lukken is onder andere afhankelijk van de bewoners van het te bebouwen gebied.

Ook in Nederland wordt de komende jaren fors geïnvesteerd in nieuwe bossen. Olieconcern Shell wil de komende twaalf jaar 5 miljoen nieuwe bomen aanplanten. De bomen komen in bossen te staan waar veel bomen doodgaan door de verschillende boomziekten.
Aan de andere kant sneuvelen jaarlijks ook veel bomen in het kader van ‘natuurontwikkeling’ door de wijze van bosbeheer van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Bossen moeten wijken voor heide en zandverstuivingen, ter verbetering van de biodiversiteit. Is dit niet teveel maakbaarheid denken?
Houden wij er niet van dat de natuur ook op eigen houtje aan het groeien slaat, zonder meerjarenplannen en vergunningen?
Enkele jaren geleden pleitten oa boseigenaren, houtproducenten en natuur- en milieu organisaties al voor uitbreiding van de Nederlandse bossen. De aanleg van 100.000 hectare nieuw bos kan een grote bijdrage leveren aan het halen van de klimaatdoelen.

Het aanplanten van bomen is de meest effectieve manier om klimaatverandering te bestrijden. Het kan niet genoeg herhaald worden. Een Brits onderzoek toont aan dat ook stedelijke bossen evenveel CO2 kunnen opslaan als een regenwoud. In die stedelijke omgeving liggen ook onze tuinen. Wat kunnen wij als volkstuinders bijdragen? Is het een idee om in 2020 allen een boom te planten in onze tuinen. Groot of klein, dik of dun. Met of zonder fruit. 
Een bomenplantdag op Eigen Hof? Een geheel eigen bijdrage aan de klimaatverandering op ons complex. Alles om onze kinderen en kleinkinderen schone lucht te geven.