Wist je dit over molen de Speelman?

Nederlanders met Marokkaanse roots zijn de belangrijkste klanten van molen de Speelman tegenover ons complex. Elke week kopen zij wel honderd à honderdvijftig kilo meel.

Bij mijn laatste bezoek sprak ik de grootmoeder van een Marokkaans gezin dat meel kwam kopen en ook boven ging kijken hoe het gemaald werd. De grootmoeder, die zelf nog in Marokko geboren was, vertelde: “Ik bak één of twee broden per dag, in een diepe pan op het vuur. Vandaag koop ik tien kilo, omdat het binnenkort feest is.” Haar schoondochter was ook mee, die ging het brood bakken nu van haar leren, en haar zoon vond het geweldig te zien hoe de molen werkte, zei hij tegen molenaar Ton (82), die beneden de verkoop deed. 

Leer je vreemde talen in de molen, het symbool van Holland: Farina is volkorenmeel in (Berber-)Arabisch. En imandi betekent gerstenmeel. 

 

Een jongere molenaar, die boven bezig was ‘te zwichten voor de wind’ (dat betekent: de zeilen intrekken) omdat de molen met 70 kilometer per uur wel erg hard draaide, en daarna het gemalen meel opving in bakken, riep naar de Marokkaanse familie: “Verser kan niet!” Of je meel heel vers is of niet, proef je niet, zoals bij gemalen koffiebonen, maar, legde hij uit: “Ze hebben vaak slechte ervaringen gehad in Marokko, met ongedierte in het meel.” Een tip van hem als dat hier ook hebt (motjes): doe er een blaadje laurier bij.

 

Molenaar Ton (82), die al sinds 1980 maalt en ook Eigen Hof kent (hij kocht geregeld iets bij inkoop voor zijn eigen volkstuin in Kralingen), vertelde hoe hij de gebruiken ziet veranderen: “Vroeger kwamen alleen de mannen binnen, maar tegenwoordig komt het hele gezin kijken.” Het is ook logisch om naar de molen te komen als je je eigen brood bakt. “Dit is 5 euro voor 5 kilo meel, dus veel goedkoper dan in de winkel. Daarbij kun je bij ons als je veel haalt aangeven hoe grof je het gemalen wilt hebben.” 

Eerder op de dag was er 20 kilo grover meel gemaald op verzoek. Dit jaar hadden Ton en collega’s al zes ton graan vermalen, en daar zou nog wel twee ton bij komen voor het einde van het jaar. Achtduizend kilo graan: en dat voor een molen die maar twee keer per week draait, op vrijwilligers.

 

Molen De Speelman is geopend op woensdag en zaterdag van 10.00 tot 15.00  uur en bijna wekelijks wordt er wel graan gemalen. Het is een spektakel om te zien, vooral als je kleine kinderen hebt: je kan vijf steile trappen op (vanaf 4 jaar is dat goed te doen, altijd achteruit naar beneden!), de raderen zien draaien en ook buiten op het houten platform halverwege staan, naast de wieken.